вторник, 24 марта 2015 г.

© Reklama sifat garovi emas!

Assalomu alaykum, aziz Vatandoshim. Bu blogpostni o'qishingizdan avval sizga shuni ma'lum qilmoqchimanki, bu blogpostda yoritmoqchi bo'lgan mavzuyim ancha jiddiy bo'lganligi uchun, bir o'tirishda yozib chiqmadim. Balki, iloji boricha ko'proq izlanishga, fikrlarimga 100% amin bo'lishga harakat qildim. Bu yerda keltirilgan barcha ma'lumotlar haqiqat! Agar o'zingiz uchun oz bo'lsada xulosa chiqara bilsangiz, men ko'zlagan niyatimga yetishdim.


  XXI asr-axborot texnologiyalari asri. Texnika taraqqiyoti shu darajaga yetdi-ki, bir necha asrlar muqaddam insonlar bularni hattoki tasavvuriga ham sig'dira olmagan bo'lsa ne ajab? Atrofingizga boqing, deyarli har bir xonadonda internet tarmog'iga ulangan shahsiy komputer, 7 yoshdan 70 yoshgacha bo'lganlarning deyarli har birining qo'lida Notebook,Netbook Ultrabook, smartphone,planshet... Ularning turi shunchalik ko'pki, sanab adog'iga yetolmaysan kishi. Bu juda yahshi albatta, uzog'imiz yaqin bo'ldi,og'irimiz yengillashdi,dunyoni taniyapmiz, dunyo bizni tanimoqda! Ammo, har doim tanganing ikkinchi tomoni bo'lgan. Sog'lig'imizchi? Yangi taraqqiyot asri bizga yangidan-yangi "tuhfa"larini hadya etmayaptimikan? Kundan-kunga ko'z ko'rib, quloq eshitmagan kasallikka chalingan bemorlab soni oshib bormoqda. Ular orasida asab va ruhiyat kasalliklari, kuchli stressga tushib qolish, tushkunlikka berilish, tashqi dunyodan ajralish, kamharakatlik oqibatida esa ortiqcha vazn, umurtqa pog'onalarining shikastlanishi, yurak huruji, insult kabilar yetakchi o'rinda turibti. Albatta, bunga muvofiq tarzda tibbiyot ham tez rivojlanmoqda ammo bu kasalliklarning juda ko'piga dori-darmon bilan ham va hattoki tig' bilan ham shifo topib bo'lmaydi. Shunga qaramay dori-darmon ishlab chiqaruvchi farmasevtika firmalarining oshig'i olcha. Ishonmaysizmi? Unda umuman televizor ko'rmas ekansiz, demak radio eshitmaysiz, metro va avtobuslarda yurmaysiz. Atrofingizga boqing, hamma yerni dorilar reklmasi bosib ketdi. Ahir dori-darmonlar kundalik iste'mol qilinadigan mahsulot emas-ki, ularni qayta-qayta namoyish etaverib sog' insonni ham kasal qilishsa. Miya o'z-o'zini kasal qilib, o'z-o'zini davolash kuchiga ega ekanligini zamonaviy tibbiyot allaqachon isbotlab bergan. Agar bir yarim soat bosh og'rig'i haqida o'ylayversangiz, chindan ham boshingiz og'rib qolishi yoki sizga shunday tuyilishi tayin. Umumjahon sog'liqni saqlash tashkiloti ma'lumotiga ko'ra bugungi kunga kelib dorilarning soni 100 mingdan o'tib ketdi. Ishonish qiyin bo'lgan juda katta ko'rsatkich to'grimi? Uzoqqa borib nima qilasiz. Oynayi jahon orqali berilayotgan reklamalarning 10 tadan 9 tasi dorilar haqida. Fikrimga yanada to'liqroq ishonch hosil qilish uchun uyimiz yaqinidagi Dorixonaga yo'l oldim. Odam kutganimdanda gavjum ekan. 
E'tiborimni tortgani bosh og'rig'i uchun mo'ljallangan dori vositalarining bozori ancha chaqqon.
      -Kechirasiz, bosh og'rig'i uchun qanday dorilar bor?
      -Bizda bunday dorilar juda ko'p, sinepar, trimol, doleks...
      -O'zingiz boshingiz og'risa qanday dori ichasiz?
      -Dori ichmayman. Iloji boricha ichmaslikka harakat qilaman. Agar bosh og'rig'im vaqt o'tib to'xtamasa, sitramol yoki aspirin bilan kifoyalanaman.
      -Nega? Axir shuncha qimmatroq va samaraliroq dorilaringiz bor-ku?
      -Chunki o'zim farmaseftaman, dorilar tarkibini yahshi bilaman. Deyarli har bitta bosh og'ri'gi dorisi tarkibida diklofenak (Diclophenacum) moddasi bo'lib, bu modda muntazam ravishda iste'mol qilingan taqdirda, oshqozon yarasiga olib kelishi mumkin. Ba'zi farmasevtik kompaniyalar bu moddadan foydalanmagan holda dori ishlab chiqarishni yo'lga qo'yishmoqda, ammo u dorilar tarkibida qon bosimini oshiruvchi moddalar mavjud.
      Dorixona sotuvchisi o'zim qatori hali yosh ammo tajribali ekanligi gaplaridan sezilib turardi. Unga niyatim haqida aytganimda, hech qanday e'tirozsiz menga ba'zi ma'lumotlarni aytib berdi. Uning gaplariga qaraganda, bugungi dorixonaga keltirayotgan dorilar soni shunchalik ko'pki, hatto malakali farmasevtlar ham gangib qolmoqda.
      Dorixonaga farmasevtika kompaniyasi vakillari tez-tez kelib, o'z mahsulotlari haqida ma'lumot berar, mahsulotining boshqalarga nisbatan ancha sifatli, tez ta'sir ko'rsatuvchi va zararsiz ekanligi haqida aytib, so'rab kelganlarga ko'proq bizning mahsulotimizni tavsiya etsangiz deb hattoki kichik hadyalar ham berib ketishar ekan.
Dorixona devorlari esa ular tashlab ketgan dorilarning reklama yorliqlari bilan to'la edi. Kompaniya vakillari shifokorlar bilan ham kelishib olganmi, ular yozib bergan retseplarda ananaviy, doim qo'llanadigan dorilardan ko'ra endi ishlab chiqarila boshlagan, hali xalq orasida o'z samarini yetarli ko'rsata olmagan, boshqa dorilarga nisbatan ancha qimmatroqlari ko'proq. Istaysizmi-yo'qmi reklama insonlar ongiga kuchli ta'sir eta oladi. Chunki juda ko'p xaridorlar aynan reklama sabab bo'lib, bizdan dori xarid qilishadi. Ba'zilar olib ketgan dorilari samara bermagani aytib, dorini qaytarib olib kelishganida ulardan avval qanday dori iste'mol qilishganini so'raganimizda dozasi va ta'siri hozirgisidan ancha kuchlirog'ini nomini aytishadi. Albatta ta'sir qilmaydida, ahir organizm avval iste'mol qilgan dorisiga o'rganadi va unga bundan kuchsizrog'i ta'sir qilmay qoladi.
      Chindan ham dorixonada dorilar soni juda ko'p edi, e'tiborimni tortgani ularning qutilari bo'ldi. Shunchalik yaltiroq va jimjimadorki, yonimdagi kichik singlim ularni konfet deb o'ylab anchagina xarhasha qildi. Gripp va shamollashga qarshi dorilarning o'zi butun boshli bir javonni egallagandi. Xo'sh, ularning qaysi birini iste'mol qilish kerak. Tog'riroq qilib aytadigan bo'lsak, qaysi birining bizning boshqa organlarimizga zarari kamroq? Reklama qilinayotganlarimi? Men hech hachon reklama sabab bo'lib, dori iste'mol qiladigan insonlarni tushuna olmayman. Dorixonalar-ku, bir nav. Ularda dorilarning sifatiga kafolat bera olishadi ammo ko'chalarda,uylarda, chekka-chekkalarda militsiya hodimlaridan yashirinib, dori sotayotganlarchi? Siz dorixonalardan topa olmaydigan dorilaringiz ham ularda albatta topiladi! To'g'ri, ularda dori dorixonlarga nisbatan ancha arzon. Ammo bu dorilarni sotib olayotganlar nahot dorilarning sifati haqida fikr yuritishmasa?
Axir sizning organizmingiz sinov maydonchasi emas-ki, bilib-bilmay uni har xil dorilar bilan to'ldiraversangiz. Ertaga sog'lig'ingizga jiddiy zarar yetgan taqdirda, eng ko'p zarar ko'radigan aynan o'zingiz bo'lasiz. Hohlang keyin ularni sudga bering, hohlang zararlaringizni qoplating ammo ular sizning o'rningizga 5 daqiqa bo'lsada dard chekib bera olarmikin? Vahima qilib yubordi deb o'ylayapsizmi? Vahima qilishga arziydi-da. Keling sizga fikrimni yorqin misol bilan isbotlab beray.
     1954 yili nemis farmasevt kompaniyalridan biri «Chemie Grunenthal» kompaniyasi "Talidomid" (thalidomide) dorisini sinovdan o'tkaza boshladi. Hayvonlarda sinovdan o'tkazilgan dori vositasi bir qancha fursat davomida aks ta'sirini bermagani uchun dori vositasi mutlaqo "bezarar" dori sifatida, litsenziyaga ega bo'ldi.
 Shundan so'ng Talidomid homilador ayollarning toksikoz vaqtida tinchlantiruvchi dori nomi ostida sotuvga chiqarila boshladi. Dorini iste'mol qilgandan so'ng homilador ayollar o'zini ancha yengil his etayotgani, dori vositasi boshqalarga nisbatan ancha samarali va arzon ekanligini bildira boshlashganidan so'ng bu dori vositasi dunyoning 45 mamlakatida 37 hil nom bilan sotuvcha chiqarildi.Dori kompaniyasi bu dorini reklamasi uchun ancha mablag' sarfladi va bu preparat "Homiladorlik paytida toksikosda yordam beruvchi va tinchlantiruvchi eng yahshi preparat" nomi bilan targ'ib etila boshladi.Oradan hech qancha vaqt o'tmay, Talidomid o'zining ilk sovg'asini berdi!1956-yil 25-dekabrda quloqsiz qizaloq dunyoga keldi. Afsuski, bu boshlanishi edi.
1956-yildan 1962 yilgacha bo'lgan yillar orasida, (shu o'rinda raqamlarga e'tibor bering) shu dorini iste'mol qilgan ayollardan 8000 tadan 12000 tagacha bo'lgan nogiron, qo'l-oyoqsiz yoki qo'l-oyog'i normadan ancha kalta, aqliy zaif chaqaloqlar dunyoga kelgan. Bu raqamlar kichik ko'rsatkich emas. Onalari o'zlarini ayblab, qiynalgani bilan eng katta jabrni norasida go'daklar ko'rgan. Albatta bular jazosiz qolmadi, tegishli shahslar, dorini tekshiruvdan o'tkazgan labaratoriya hodimlari, unga litzenziya berganlar, dorini targ'ib etgan reklamachilar jinoiy javobgarlikka tortilgan. "Chemie Grunenthal" kompaniyasi esa, barcha dori sotuvga chiqarilgan xalq jabrdiydalaridan uzr so'rab, juda katta miqdorda jarima to'lagan.
 Ammo endi bulardan nima naf? Bu pullar nogiron go'daklarning to'laqonli sog'lom hayotga qaytishiga  yordam bera olmasa. Bugunga kelib bu dori vositasidan jiddiy onkologik kasalliklarni davolash maqsadida foydalanib kelinmoqda.Endi taqqoslab ko'ring, eng nozik davr- homiladorlik davri qayoqda-yu, onkologik kasalliklar qayoqda?!
      Uzoqqa borib nima qilamiz, bir paytlar televizorda reklamasi tinmay namoyish etilgan "Rinza" dorisini ichib, juda ko'p bolakaylarning ichidan qon ketib, xirurgiya markazlariga yotkizilganini hamma ham bilmasa kerak!
     
Dori ishlab chiqarayotgan firmalar daromadlarini asosiy qismini reklamalar uchun emas, balki dorini salbiy ta'sirlarini kamaytirishga, uni mukammalroq qilishga, iloji boricha tabiiy dorivor giyohlardan preparatlar yaratishga sarflashsa nur ustiga a'lo nur bo'lardi. Biz kim Ibn Sino avlodlarimiz. "Tib qonunlari" kitobida bizga juda ko'p dardlarning tabiiy shifolari yetib kelgan. Hozirda bu qo'llanmadan butun dunyo dorishunoslari foydalanmoqda. Bizchi? Biz qachon o'zimizni ko'rsatamiz? Inson salomatligi har doim birinchi o'ringa qo'yilgan. Umid qilaman-ki, kun kelib bizning mutlaqo bezarar dori vositalarimizni butun dunyo xalqi ishonch bilan iste'mol qilishadi va dardlariga shifo topishadi.
      Xulosa chiqarish o'zingizga havola, aziz Vatandoshim. Sog'lig'ingizga beparvo bo'lishga sizning umuman haqqingiz yo'q. Chunki siz kimningdir farzandi, kimningdir otasi yoki onasisiz. Unutmang, barcha dardning ibtidosi kamharakatlik va badnafslik.
Harakat- bu hayot degani. Payg'ambarimiz (s.a.v) ham bizga doimo harakatda bo'lishni, o'z tanamiz ustida ishlashni nasihat qilganlar. Muhtaram Shayhimiz Muhammad Sodiq hazratlari ham tez-tez sport zaliga borib, shug'ullanib turganliklari bizga sir bo'lmay qoldi. Biror joyingiz og'risa darrov dorixonaga yugurmasdan, kasallik sababini qidirib ko'ring va albatta shifokor ko'rigidan o'ting.
      Kun kelib xalqimiz orasida "Dori iste'mol qilish madaniyati" ko'nikmasi paydo bo'lsa ne ajab? Shunda boshqa dorilardan tarkibi bilan deyarli farq qilmaydigan, faqat reklamasi hashamdor, qutisi jimjimador dori ishlab chiqarayotgan ba'zi farmasevtik kompaniyalari e'tiborlarini ko'proq sifatga qaratisharmidi?! 
    



 Dori ichishga majbur bo'ladigan kunlarni hayotingizda umuman bo'lmasligi tilab qolaman. 

пятница, 20 марта 2015 г.

Dam shu damdir, o'zga damni dam dema...(Yohud bugun bilan yashashni o'rganamiz)

                                                                                                               1.O'zingizni kechira oling.

Bu dunyoda begunoh insonni o'zi bo'lmaydi. Har bir inson hato qilishi mumkin. Kattami-kichikmi o'tmishda qilgan ayblaringizni kechiring. O'zgalarga, ularning gaplariga e'tibor bermang. Yaqinlaringiz ham sizning ayblaringizni vaqti kelib unitib yuborishadi ammo siz o'z-o'zingizni kechira olmas ekansiz, ular qalbingizda zardobdek to'planadi va bugungi hursandchiliklaringizni ham kemtik qiladi. Agar qo'lingizdan kelmasa, vijdon azobi qalbingizni tirnayversa, qo'lingizdan kelgancha yahshilik qiling. Ijobiy narslar tarozida doim og'irroq   keladi. Qalbingiz ham ancha yengil tortadi.



2. Qanchalar shirin bo'lmasin, bari o'tib ketdi.

O'tmishingizdagi shirin va unitilmas damlaringiz allaqachon o'tib ketdi. Shirin hotiralar inson uchun kerak, ammo ular hayotingiz mazmuniga aylanib qolishiga yo'l qo'ymang. Ular allaqachon tarixga aylandi. Qanchalar tirishmang, u damlarni bir soniyasini ham qaytarib bo'lmaydi.

3. O'tmishingiz va buguningizni taqqoslashni bas qiling!
O'tmishingizda topganlaringiz va bugungi kuningizda yo'qotganlaringizni taqqoslayvermang. Hayot yo'qotishlarsiz bo'lmaydi. Allohning har ishida hayr borligini unitib qo'ymang. Kecha siz yo'qotganlaringiz o'rniga bugun undanda  yahshirog'i berilishi mumkinligiga ishoning.

4. Kelajak hali afsona!

Kelajak haqida tinimsiz hayollar surishdan o'zingizni tiya biling. Hali uning zarrasi ham yo'q. Uning kelishi yoki
sizning unga yetib borishingiz dargumon. Kim sizga kelajakni vada qila oladi? Vaqtingizni kelishi gumon bo'lgan narsa uchun sarflab, buguningizni ma'nosiz o'tgan o'tmishga aylantirmang. Ulkan orzular qiling va ularning ro'yobi uchun bugun qattiqroq ishlang.

5. Taqdiringiz qo'lidan tuting.

Agar sen taqdiring qo'lidan tutsang, u seni yetaklaydi,
Agar qarshilik qilsang, u seni sudrab ketadi!

Hech o'ylab ko'rganmisiz nega insonni eng bahtli damlari aynan bolalik bilan bog'liq? Buning sababi juda oddiy!Bolalar kimdandur ranjisa, shu onni o'zidayoq unutib yuborishadi. Bolalar o'tmish xotiralari yoki kelajak hayollaridan ko'ra, vaqtini chog' o'tkazishga harakat qilishadi! Bolalar tashqi ko'rinishidan qoniqmagani uchun, oyna oldida soatlab aza tutishmaydi. Bolalar sevimli mashg'ulotini bajarish uchun har qanday holatda ham imkon topishadi. Bolalar "Buning iloji yo'q"-degan iborani tushinishmaydi. Bolalar tez-tez yig'lashadi. Eng asosiysi esa, ular mo'jizalarga ishonishadi!
Ammo negadur inson ulga'yib aqli rivojlangani sayin, o'zini bahtsiz qiladigan ahmoqliklar qila boshlaydi. Qanday deysizmi? Yuqoridagilarni barchasini aksini! Ranjitgan insonlarga nisbatan eng zaharli tuyg'u-ginani yillab
 qalblarida asrab-avaylashadi! Umrlarining juda ko'p qismini allaqachon tarixga aylangan o'tmish yoki hali kelib ulgurmagan kelajak uchun sarflashadi! Tashqi ko'rinishidan doim ayb topaverib, o'zlarini sevishni unutishadi! 
Umr atigi bir marta berilishini bilishsada, o'zlari uchun deyarli vaqt ajratishmaydi. O'z hohish-istaklariga qarshi chiqishadi. O'zgalar fikriga quloq solib, qayta tiklanmaydigan asab tolalarini nobud qilishadi. Siqligan paytlarda yig'lab ko'ngilni bo'shatishmaydi yoki yig'lashni bilishmaydi. Shu vaqtga qadar ularni siylab kelgan taqdirlarining ular uchun juda ko'p mo'jiza va in'onmlar tayyorlab qo'yganiga ishonishmaydi. Qarang, shuncha nuqsoni bor inson qanday bahtni his qila olsin? Biz ko'p hollarda fikrlarini inobatga olmaydigan bolalardan shuncha narsani o'rganish mumkun ekan.


6.O'limingizni shoshiltirmang!

Tug'ilmoq o'limga qo'yilgan ilk qadamdir ( Gyote)
Qanchalik sovuq eshitilmasin, bu haqiqat! Ba'zan tinmay shoshib ketayotgan odamlarni ko'rib o'ylab qolaman. Bir oy yoki bir yildan keyin bo'ladigan bayram yoki to'yni kelishini intizor kutib, tezroq vaqt o'ta qolsaydi deguvchilarni-chi? Ularni qanday tushinish mumkin? To'xtang! Qayerga bunchalik shoshayapsiz?! Siz qancha harakat qilmang, bari o'z o'rnida, o'z fursatida yuz beradi. Tabiat qonuni shunday. Siz tezroq o'tib ketishi istayotgan yil tugul bir soniya ham sizni o'lim sari yetaklab boradi. Nahot ibtidoingizni bila turib, intihoingizni anglamasangiz?

             


7. Bahtga bugunoq erishing!

Bugung ishni ertaga qo'yma! Bu iborani juda ko'p eshitamiz, to'g'riligini bilamiz ammo bajarishga kelganda... Bahtli bo'lmoqchimisiz? Bugunoq harakatingizni boshlang. Kimnidur holidan xabar olmoqchimisiz, hozir hol so'rang. Kim biladi keyin imkon bo'ladimi, axir hamma bir-biriga omonat. Kimdandur uzr so'ramoqchimisiz? Bir soniya ham kechiktirmang, qalbingizni aybdorlik hissidan hoziroq halos eting. Yangi g'oyalarni amalga oshirmoqchimisiz, unda nimani kutayapsiz. Hoziroq ishga kirishing. Vaqtingiz yo'qmi, toping! Balki ertaga ham, idinga ham vaqtingiz bo'lmas. Erta o'z yumushlari, o'z tashvishlari bilan kelishini unutmang.

8. Bugunning keraksiz ma'lumotlarini ertangi kunga olib o'tmang!

Inson ulg'aygani sari, uning miyasida turli keraksiz g'oyalar to'planaveradi. Nega yosh bolalarning xotirasi yahshi degan savolning javobi shu. Inson boshidan o'tganlarini tez-tez xotirlashi oqibatida, ular miyadan o'chib ketmaydi va yangi ma'lumotlarni aniq tarzda saqlanib qolishiga to'sqinlik qiladi. Bu esa ilm olishga halaqit beradi. Ilmsiz odam esa mukammallikka erisha olmaydi.


9. O'z oldingizga maqsad qo'ying.



Bu dunyoda maqsadsiz, o'z fikriga ega bo'lamagan insondan havfliroq inson yo'q. Chunki ular go'vakka o'xshashadi.Kim qanday fikr bilan bu govakni to'ldirsa, unga qarab ergashib ketaverishadi. Agar hayot yo'lini zinapoyaga o'xshatsak, eng yuqoriga oliy maqsadingizni qo'ying va kun sari maqsadingiz sari intilavering.Uzoq va mashaqqatli yuksalishingizda sizga tolmaydigan iroda, sog'lik va hotirjamlik berilgani uchun yurakdan shukrona ayting!







10. Kun o'tsa kuningdan, sen uni yod etma, 
      Xam kelmagan ul ertaga faryod etma,
      Bu kelmagan-o'tgan bila bunyod etma,
      Xo'p xayr degil, umrni barbod etma!
                                                                               (Umar Xayyom)


Xulosa o'rnida shuni aytmoqchimanki, men ham hamma qatori bahtli bo'lishni istayman va buning uchun o'zimga ustoz bilgan donishmandlar bisotidan foydalanib kelyapman. Bular mening kundaligimdagi oltin qoidalarim,  shularning  hech bo'lmasa bittasi sizga asqotsa, men ko'zlagan maqsadimga erishdim!

понедельник, 16 марта 2015 г.

Orzumga yetishdim, Allohga shukr...

Assalomu alaykum. Sirdoshim, yodingizda bo'lsa sizga bolaligimdan buyon qalbimda saqlab kelgan orzuyim haqida aytgan edim. "Inson bir narsani chin dildan orzu qilsa, yer-u samo uni shu orzusiga yetishtirish payida bo'ladi"-deb eshitgandim qaysidur filmda. Bugun esa bu gapni qanchalar haqiqatga yaqin ekanligini anglab yetdim. Qalbimga tugib qo'ygan eng samimiy orzularimdan biri amalga oshdi. "Sohibjamol va mahluq" multfilmida ko'rib, ko'zim quvnagan kutubxonani, yo'q undanda muhtasham va go'zalrog'ini ko'rish va unda mutolaa qilish imkoniyatiga ega bo'ldim.
Bir oy avval ota-onam bilan poytahtimiz Toshkentga bordik. Garchi tez-tez borib tursak-da, har borganimizda huddi ilk bora kelayotgandek ko'zimiz quvonadi, dilimiz yayraydi. Toshkent nafaqat go'zal va maftunkor, balki uning qalbi bordek tuyilaveradi. Aynan mana shu mehrga to'la qalbi bizni u yerga borishga qayta va qayta undayveradigandek. Har borganimda yangidan yangi ta'surotlarlar bilan qaytaman ammo bu safargi ta'surotlar baridanda unitilmas va zavqli bo'ldi. Ilk bora Alisher Navoiy nomli Milliy kutubxonaga borganimda his qilganlarimni so'z bilan tariflashga men havaskor bloggerning qalami o'tmaslik qilsa kerak, ammo bolalar kabi men ham o'z tilimda, soddaroq bo'lsada quvonchimni siz bilan baham ko'rishga harakat qilmoqdaman. Kutubxonaga kirishim bilan binolarning o'zgacha ulug'vorlik kasb etgani e'tiborimni tortdi. Go'yoki bilmli va dono insonning salobati bosganday. Milliy ruh va zamonaviylik shunchalik uyg'unlashib ketgan-ki, bu binoni boshqacha tarzda, bundanda mukammalroq holatda tassavvur qila olmayman.


Binoga kirishim bilan, ro'yhatdan o'tish joyiga bordim. Atigi 5 daqiqada barcha ma'lumotlarimni kompyuterga kiritib, kutubxonadan bemalol foydalanish huquqini beruvchi ID karta (ruhsatnoma) ni qo'limga berishdi. Bunday tez va sifatli xizmat ko'rsatilishini ko'rib, o'zimni go'yo chet elda yurgandek his qildim. Chindan ham bugunga kelib muhtaram Prezidentimizning "Biz hech kimdan kam emasmiz va hech kimdan kam bo'lmaymiz ham!" degan takidlari o'z isbotini topdi.


Kutubxona 5 qavatdan iborat bo'lib, birinchi qavatda nodir kitob va qo'lyozmalar muzeyi, ma'lumot berish markazi, konfrensiyalar zali joylashgan ekan.
Mening kutubxonaga ilk tashrifim bobomiz Alisher Navoiy tavalludi sanasi arafasiga to'g'ri keldi. Kitoblar muzeyida esa bobokalonimizning qo'lyozma, toshbosma va boshqa tillarda chop etilgan ilk kitoblari ko'rgazmasi bo'layotgan ekan.
Muzeydan bir olam ta'surotlar olgan holda chiqib, binoning har yeriga joylashgan elektron ma'lumot beruvchi apparatlar orqali kutubxona qonun-qoidalari, o'quv zallarining qaysi qavatda joylashganligi haqida ma'lumot oldim. Baribir qiziqish ustunlik qilib, har bir o'quv zaliga birma-bir kirib chiqdim. Ayniqsa, 4-qavatda joylashgan "Jaxon" o'quv zalida vaqtning qanday o'tganini sezmay ham qolibman.
Chet tillariga qiziqqanim uchun ham bu zal meni boshqalaridanda ko'proq o'ziga jalb etdi. Axir jahonning eng nodir adabiyot va qo'llanmalarini asl nusxada mutolaa qilishni kim ham istamaydi deysiz. Bari ertakdagidek, istak bo'lsa bas. Bari muhayyo! Aytganday, kutubxona  binosida bepul internet tizimi va Wi-fidan foydalanishingiz mumkin, ammo daryoning bag'rida suvga na xojat  deganidek, men bunga ehtiyoj sezmadim. :-)
Toshkentda bo'lgan vaqtimiz mobaynida kutubxonaga tez-tez borib turdim va bu be'minnat yahshiliklari uchun qalbimda yurtboshimizga bo'lgan ehtirom yanada yuksalganini his qildim. Chindan ham, Prezidentimizning o'zbek xalqini eng avvalo ma'naviyatli xalq bo'lishini istaganlari va buning uchun shunday shart-sharoitlarni yaratib berganliklari taqsinga sazovor!


Agar siz ham bu kutubxonaga tashrif buyurish va bu ilm maskaning chashmasidan chanqog'ingizni qondirish bahtiga muyassar bo'lgan bo'lsangiz, meni quvonchga boy ta'surotlarimni albatta tushuna olasiz.
                                                                                                                                          Mohinur.

воскресенье, 15 марта 2015 г.

Bu ham o'tib ketadi...

Bir kuni oyim uyimizga "96 mumtoz faylasuf" nomli kitobni olib keldilar. Kitobni bir marta o'qib chiqdim-u, uyimizga kitob emas haqiqiy durdona kelganiga amin bo'ldim. Undagi  faylasuf, donishmand va adiblarning taqdiri, hikmatli so'zlari va nasihatlari har bir insonning hayot yo'liga nurafshon chirog' bo'la oladi. Ba'zan tushkunlikka tushgan paytimda kitobni bir marta varoqlab chiqaman va tushkunligimga sabab bo'lgan narsaning aslida arzimas ko'ngilsizlik ekanligini anglab yetaman. Kitobning ilk sahifasida Hazrat Sulaymon haqida ma'lumot berilgan. Rivoyat qilishlaricha Hazrati Sulymonning "Bu dunyoda hamma narsa o'tkinchi",-degan so'zlar o'yib yozilgan uzugi bo'lgan. Sulaymon hayotining qayg‘uli onlarida uzukdagi ana shu hikmatli bitikni o‘qib, taskin topgan.
Bir kuni uning boshiga shunday baxtsizlik tushadiki, uzukdagi so‘zlar dardiga malham bo‘lolmaydi. Sulaymon g‘azab bilan uzukni yechib, otib yuboradi va dumalab borayotgan uzukning ichki tomonida ham allaqanday bitik borligiga nogahon ko‘zi tushadi. O’rnidan turib, uzukni qo‘liga oladi-da, bitikni o‘qiydi. Uzukning ichki tomonida: «Bu ham o‘tib ketadi», — degan yozuvlar bor edi. Sulaymon achchiq kulimsirab, uzukni barmog‘iga taqadi va umrining oxirigacha uni yechmaydi.

Bu hikmatni o'qiganimdan so'ng, bu so'zlarning qanchalik insonga tasalli bera olishini o'zimda sinab ko'rmoqchi bo'ldim. Afsuski, bahtga qarshi menda Hazrati Sulaymonning uzugi yo'q ammo tez-tez ko'zim tushadigan, har joyda ko'pincha menga hamrohlik qiladigan telefonimning bosh sahifasiga shu ikki iborani yozib qo'ydim. Hayot yo'li doim ham bir tekis, ravon bo'lavermaydi. Unda  katta va kichik ko'ngilsizlar uchrab turaverar ekan. Uni qanchalik arzimas yoki qayg'uli bo'lishidan qat'iy nazar inson qalbi tushkunlikka tushishga moyilligi sababli vaqtida o'z irodamizni qo'lga olmay qolamiz. Men uchun endi hafa bo'lgan damlarimda mana shu ikki iboradanda ko'proq tasalli bera oladigan so'z topilmasa kerak. Shunchaki shu so'zlarni o'qiyman va hech narsa bo'lmagandek tabassum qilaman. Hayot esa davom etaveradi. Siz ham sinab ko'ring, foydasi albatta tegadi.Hayot yo'llaringizda shu so'zlarga qarashga majbur etadigan damlarning bo'lmasligini tilab, sirdoshingiz Mohinur. 

четверг, 25 сентября 2014 г.

O'zbekiston marvaridi MARG'ILON!!!

    Vatan tushunchasi, unga bo'lgan muhabbat va intilish insonning qon-qoniga singib ketgan ekan. Vatan so'zining yahlit ma'nosi, qiyosi yo'q. Uyimiz, oilamiz, shahrimiz hammasi bir butinlikda Vatan tushinchasini tashkil etadi. Uning bag'rida unga nisbatan  muhabbatingizni his qila olmassiz, ammo undan yiroqda 3 kundan ortiq so'ginmay yashay olasizmi? Hoh u Parij, hoh u Amerika bo'lsin, qalb jonajon maskaniga, kindik qoni to'kilgan yerga talpinaveradi.



Bu gaplar sizga balandparvozdek tuyilishi ham mumkin, ammo ona shahrimdan yiroqqa, poytahtga kelganimda  tez fursatda ona shahrimni sog'inib qolganimdayoq bu sog'inch haqiqat ekanligini tushingandim. Hattoki umuman chiroq o'chmaydigan :-) Toshkent, uningning go'zal ko'chalari, istirohat bog'lari, samimiy insonlari bu sog'inchni bosa olmagan.


Ona shahrim Marg'ilon! Insonlari mehmondo'st, hunarmand va shinavanda maskan!  Marg'ilonimning qalbida iymoni jo'sh urib turivchi xalqini, hayosi yuzida barq urib turguvgi suluvlarni, bir so'zli, 40 hunarning egasi mard  yigitlarni sevmay, ardoqlamay bo'larkanmi? Abdulla Qodiriy ham o'zbek adabiyoti siymosi bo'lmish  "O'tgan kunlar" romanini yozayotganida Kumushbibini aynan Marg'ilonlik qilib tasvirlagani bejiz emasda.


Shahrimga bir-bora tashrif buyirmasdan turib, uning atlas-u adraslari haqida eshitmagan inson, bu go'zal matolardan libos kiyib, yal-yal tovlanmagan o'zbek qizi, ayoli bo'lmasa kerak. Urf-odatlar qanchalik o'zgarmasin, har bir o'zbek kelini sarposida ona shahrimning betakror matolari albatta bo'ladi.


Bu matoning bu qadar rang-barang bo'lishiga ona shahrim hunarmandlarining ochiqko'nglilligi, ko'zni olib tovlanishiga esa ularning pokiza iymonga to'la qalbi sabab bo'lgan bo'lsa ne ajab? Bundayin betakror matoning dunyoning boshqa hech bir joyidan topib bo'lmaydi. Huddi Samarqand nonini boshqa shaharda yopib bo'lmaganidek.
Bundayin samimiy insonlar orasida, tinch Vatanda go'zal Marg'ilonda dunyoga kelganim uchun Allohga shukrona aytaman!













Mohinur!